Medicatie in de praktijk minder werkzaam dan tijdens voorafgaande studies

Dr. D de Hoop.

Zoals u waarschijnlijk bekend is, lees bijvoorbeeld de column “Ervaringen van een patiënt” op deze site, worden medicijnen volgens de wet, voordat ze op de markt komen, uitvoerig getest.

Het blijkt dat medicijnen in de praktijk veelal minder werkzaam zijn dan tijdens de testen. Hiervan wordt bijvoorbeeld melding gemaakt door een tweetal promovendi die onafhankelijk van elkaar onderzoek deden naar de resultaten van behandeling van psoriasis met biologics. Dr. Rieke Driessen (UMCN) en Dr. Marjan de Groot (UvA) vonden dat de resultaten in de praktijk minder goed waren dan in de studie fases. Zij dragen hiervoor een aantal verklaringen aan en het is interessant deze te lezen:

-Aan de studies mogen patiënten met psoriasis deelnemen die aan de insluitingcriteria van deze studies voldoen. Dit betekent in de praktijk o.a. dat men niet eerst een behandeling moet hebben gehad met andere therapieën, zoals lichttherapie, en oraal ciclosporine en methotrexaat.
- In de praktijk mogen biologics pas worden voorgeschreven als deze conventionele therapieën wel zijn gebruikt, maar onvoldoende effect gaven.
Conclusie: in de praktijk zijn de patiënten die met biologics behandeld worden meer therapie-resistent (lees moeilijker te behandelen) dan zij die tijdens een studie met biologics behandeld worden.

-Een andere overweging is dat patiënten in de dagelijks praktijk mogelijk minder nauwkeurig met de hen voorgeschreven medicatie omgaan dan tijdens een studie, waarin meer controles zijn ingebouwd.

-Schrijver dezes denkt dat er waarschijnlijk tijdens studies met medicijnen ook een ander (positiever) placebo-effect meespeelt dan tijdens de gewone praktijk waarin de controles minder frequent zijn.

Een opvallende nevenbevinding werd gemeld door Rieke Driessen: patiënten met een ernstige psoriasis lijden vaker aan obesitas (te dik zijn) en hoge bloeddruk, dan huidpatiënten zonder psoriasis. Daarnaast roken zij vaker en drinken zij meer. Onbekend blijft vooralsnog of dit een gevolg is van de leefstijl van de patiënt met psoriasis of dat het een gevolg is van het proces dat aan psoriasis ten grondslag ligt.

Literatuur:
HUID, juni 2011-07-02
MEDNET, nr 6, 2011.